Naturalnie wchodzimy do puszczy

Naturalny impregnat naturalne barwienie drewna KPN kampinoski Park NarodowyNaturalnie wchodzimy do puszczy.

Każdy zapewne wie, że natura najlepiej czuje się  wśród natury. Stąd też chyba nikogo nie dziwi widok drewnianych ław czy płotków w Puszczy Kampinoskiej. Większość z Was wie również i to, że aby drewno przetrwało długie lata powinno być dobrze zabezpieczone przed warunkami atmosferycznymi oraz biologicznymi. Dobrze też kiedy jest ono podbarwione aby wyglądało dostojnie, a jednocześnie nie poddawało się tak łatwo promieniowaniu UV.

A najlepszym rozwiązaniem jest to, żeby natura spotkała się z naturą. Do tego właśnie zmierzamy konserwując ławki dębowe drewniane i płotki w Aleje III w Kampinoskim Parku Narodowym. Prace te wykonujemy preparatami do naturalnego barwienia i ochrony drewna, stworzonymi na bazie receptur sięgających XV-XVII wieku. W preparacie Ekotep firmy Kelmolis znajduje się olej lniany, dzięgieć (smoła drzewna) oraz terpentyna balsamiczna.

Kolor zależy od sposobu suchej destylacji smoły drzewnej. Naturalnie nie znaczy słabiej niż najnowszyi preapratami chemicznymi. Obecne na rynku preapraty mają gwarancję nawet na 7 lat. Natomiast chaty i inne konstrukcje zabezpieczane preaparatami naturalnymi przetrwały nawet ponad sto lat. Oczywiście drewno zabezpieczone należy także co jakiś czas konserwować.

Konserwacja nie polega na odnawianiu co parę lat  całego zabezpieczenia tak jak to ma miejsce w przypadku większości preparatów chemicznych, a na zabiegach pielęgnacyjnych takich jak mycie powierzchni zabezpieczonych mydłem lnianym czy co parę lat na przetarciu tych powierzchni olejem linanym.

Test na ścieralność preparatu Ekotep
Test na ścieralność preparatu Ekotep

Puszcza czy inne naturalne miejsca nie są przez to zatruwane. I to właśnie jest naszym celem. Aby zabezpieczać drewno skutecznie i naturalnie. Już od dłuższego czasu wraz z pracownikami KPN testujemy wytrzymałość naturalnych i ekologicznych produktów firmy Kelmolis.

Zarówno naturalnego impregnatu owadobójczego,grzybobójczego o działaniu hydrofobowym i zabezpieczającym przed promineiowaniem UV – PRG-30, a także produktu Ekotep czyli preparatu na bazie dzięgciu i oleju lnianego. Zostały nim zabezpieczone dębowe deski na pomoście przez bagna. Dziennie przechodzi tam kilkadziesiąt, a nawet ponad sto osób i rowerzystów. Niestety Ci ostatni pomimo znaków zakazu jazdy na rowerze przemierzają kładkę nie schodząc z roweru. To wszystko czyni tą kładkę narażoną w bardzo mocnym stopniu na ścieralność powierzchni i środków zabezpieczających.

Ekotep, którym zabezpieczyliśmy sześć desek na mostku od ponad miesiąca trzyma się dzielnie. Nie widać na nim śladów wytarć. Dlaczego sześć desek? Wybór ten miał na celu zabezpiecenie niewiekiej powierzchni w przypadku kiedy trzeba byłoby ją usunąć, zarazem takiej aby gwarantowała, że każdy przechodzień będzie zmuszony na niej stanąć.

ława dębowa przed renowacją
Ławka dębowa – stan zastany

Wróćmy do naszego wolentariatu nazywanego kiedyś czynem społecznym. Zdecydowaliśmy się na miejsce szczególnie dostojne i prestiżowe. Aleja III Tysiąclecia znajdująca się na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego to swoistego rodzaju miejsce upamiętniające najważniejsze osobe w Polsce. Każda z tych osób sadzi dąb, a pod nim zanjduje się tabliczka z opisem tej osoby.

Aleja znajduje się przy samym skansenie, który został ostatnio odbudowany i wyremontowany. Niestety ławy dębowe i ogrodzenie alei nie były w zbyt dobrej kondycji. prawie białe drewno (prawdopodobnie wypalone przez wcześniejszy impregnat) i początkowy rozkład szasy nie pasaowały do tak wyniosłego miejsca.

Ława dębowa - renowacja w KPN
Ławka dębowa po szlifowaniu gotowa na zabezpieczenie impregnatem PRG-30

W związku z tym ławy wraz z nogami zostały wyszlifowane. W związku z tym, że dębina to bardzo twarde drewno, szlifowanie zaczęliśmy od papieru cyraktowego o gradacji 60, poprzez kolejne gradacje, a zakończyliśmy właściwie polerując papierem cyrkatowym 320.

Następnie ławka została zabezpieczona impregnatem PRG-30. Już wtedy pojawił się dość wyrazisty kolor drewna. Aby jednak uzyskać dostojniejszy kolor, zwiększyć odporność na działanie UV oraz uodpornić ją na jeszcze mocniej na czynniki atmosferyczne i bilogiczne zabezpieczyliśmy ławkę preparatem Ekotep.

Ekotep - nakładanie na ławkę dębową
Ekotep – nakładanie na ławkę dębową

Zostały położone dwie warstwy Ekotepu. Nie zapomnieliśmy także o najbardziej newralgicznych miejscach drewnianych nóg wkopanych w ziemię. Wprawdzie nie było praktycznie możliwości odkopać ich całych ale i tak najbardziej narażonym ich fragmentem jest powierzchnia około 10 cm wgłąb ziemi i na nad nią. Te miejsca w głąb ziemi zabezpieczyliśmy po odkopaniu również Ekotepem. Bo co innego może izolować lepiej niż naturalna smoła drzewna.

Przewidując, że po tak pięknych ławkach z chęcia ktoś będzie chciał poskakać w butach postanowiliśmy nanieść warstwę Linotepu czyli oleju lnianego zawierającego kalafonię i inne żywice, które wnikając w drewno czynią je na uszkodzenia mechaniczne.

Efekt końcowy renowacji ławki dębowej
Efekt końcowy renowacji ławki dębowej

Efekt końcowy widać na zdjciu po lewej stronie. Ekotep barwi drewno w naturalny sposób. Podkreśla jego usłojenie nie zakrywając powierzchni jednolitą warstwą. Efekt barwienia jest nieco inny niż w przypadku bejc. Jednocześnie zabezpiecza on drewno przed czynnikami atmosferycznymi i biologicznymi co czyni je odporniejszym i zdecydowanie przedłuża jego żywotność.

W czasie prac związanych z ochroną i konserwacją drewna nie należy zapominać o jego przekrojach, które są narażone w sposób szczególny ze względu na przepływ kapilarny cieczy.

Ławka - kapilaryTe miejsca powinny być zabezpieczone w sposób szczególny. Sami możecie przekonać się jak łatwo i szybko jest tu zasysany impregnat. Kapilary umożliwiają zassanie wilgoci bardzo głeboko w strukturę drewna.

Jeżeli chcesz również wspomóc Kampinoski Park Narodowy swoją pracą w ramach wolentariatu lub praktyk – zobacz informacje zawarte na tej stronieKliknij tu.

Jeżeli chcesz zadać nam jakieś pytania – skorzystaj z formularza kontaktowegoKliknij tu.

A my tymczasem szykujemy się do jutrzejszych prac związanych z zabezpieczeniem drewnianych płotków w Alei III Tysiąclecia.